Đấu tranh với nạn tin giả, xấu, độc trên mạng xã hội: Nâng cao sức đề kháng, chủ động phản bác

Cũng như nhiều bạn trẻ khác, chị Bùi Thị Lan (Thạch Thành) thường truy cập Internet để đọc tin tức, xem hình ảnh trên trang youtube hay lướt facebook, zalo khi có thời gian rảnh... Song nhiều khi chị Lan cũng thường xuyên bắt gặp những đoạn video, bài viết, những thông tin thiếu xác thực với cách “giật tít” và những nội dung mang “tính thời sự”, nhạy cảm cùng với lượng like (thích), share (chia sẻ) chóng mặt đã đưa người đọc vào ma trận thông tin. Chị Lan dẫn chứng: “Ví như gần đây, trên địa bàn huyện Thạch Thành xảy ra vụ việc mẹ con sản phụ tử vong sau sinh tại Bệnh viện Đa khoa huyện Thạch Thành. Trên các trang MXH rầm rộ xuất hiện các tin giật gân, câu like của các “báo lá cải”, thậm chí nhiều comment thổi phồng thành những sai phạm, tắc trách, trình độ chuyên môn yếu kém của đội ngũ y, bác sĩ bệnh viện rồi cổ súy kiện tụng này nọ... Sau khi đọc được thông tin trên các báo chính thống, tôi cũng chia sẻ trên trang cá nhân của mình như facebook, zalo, twiter... để người thân, bạn bè, cộng đồng mạng biết được thông tin chính xác, tránh để xảy ra tình trạng vô tình a dua, cổ súy cho thông tin bịa đặt”.

Còn anh Nguyễn Hoàng Việt Anh, TP Thanh Hóa, chia sẻ: “Việc dùng MXH hoàn toàn không đơn giản như ta tưởng, nếu như không làm chủ được nó. Bởi lấy ví dụ, tôi từng lần theo một vài tài khoản facebook và rất ngạc nhiên về cái cách đưa thông tin của họ. Họ chỉ cần lấy một cái ảnh vu vơ đâu đấy, rồi thả một câu: “Đây là cháu bé vừa bị ba, mẹ bạo hành” hay “Các mom có con nhỏ chú ý nhé, vừa có vụ bắt cóc trẻ em ở đây, may mà có người phát hiện và cứu bé”. Thế là dân mạng đua nhau thích, chia sẻ ầm ầm, ào ào không cần kiểm chứng, hết sức vô trách nhiệm. Nhưng cũng từ sự vô tư, hồn nhiên của cư dân mạng, một số đối tượng đã thổi phồng, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự xã hội”.

Theo các cơ quan chức năng, ngoài những đối tượng người dùng Internet, MXH non kém về nhận thức, lợi dụng việc sử dụng thông tin giật gân, câu khách để tăng lượng like, lượng view nhằm tăng độ nổi tiếng, kiếm tiền trên mạng, thì các phần tử cơ hội chính trị, thù địch đã lợi dụng triệt để truyền thông xã hội để thực hiện ý đồ chống phá Nhà nước, chống phá cách mạng nước ta. Người dùng MXH cần tỉnh táo nhận diện những thủ đoạn quen thuộc của các đối tượng này để không bị mắc bẫy, lôi kéo. Cách thức của chúng thường là lấy thông tin từ báo chí chính thống để cắt ghép với những thông tin chưa được kiểm chứng, nhất là đối với những vấn đề bức xúc, nổi cộm, dư luận quan tâm để thổi phồng những yếu kém, hạn chế, khuyết điểm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cấp ủy, chính quyền; nói xấu, hạ uy tín của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ở Trung ương, tỉnh và cơ sở nhằm làm giảm sút niềm tin trong đảng viên, nhân dân; lợi dụng những hiện tượng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, tham nhũng, tiêu cực của một bộ phận cán bộ, đảng viên để xuyên tạc, đả kích, bôi nhọ chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước... Đó là những thủ đoạn không mới, nhưng chính sự dễ dãi, cả tin, kém hiểu biết, cùng tâm lý đám đông khi tham gia MXH của một bộ phận người tham gia, sử dụng đã vô tình cổ súy, tiếp tay tạo nên tầm ảnh hưởng và tác hại ghê gớm từ tin giả, tin xấu, độc trên MXH thời gian qua. Một trong những thủ đoạn khác các phần tử cơ hội chính trị, cực đoan thường lợi dụng là hình thức “gửi thư”, “trao đổi”, “góp ý cho đại hội” đã trở thành hoạt động mang tính “truyền thống” mỗi kỳ đại hội Đảng. Nếu thiếu nhận thức chính trị, chỉ nhìn qua sẽ khiến nhầm lẫn là “sự góp ý tâm huyết”. Song kỳ thực, vấn đề đã cũ từ nhiều kỳ đại hội trước được diễn đạt lại với giọng điệu mới được che đậy tinh vi hơn. Mục đích của các phần tử thù địch là nhằm chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng và cách mạng Việt Nam hòng phủ định Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc, phủ nhận thành tựu, đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, đòi đa đảng, đa chế độ...

Từ những thông tin đã nêu, cho thấy giải pháp tuyên truyền, giáo dục nhận thức và kỹ năng, để mỗi công dân trở thành một người dùng MXH thông thái, có “sức đề kháng” và khả năng phân biệt thông tin chính thống với thông tin xấu, độc là giải pháp cơ bản, quan trọng. Mỗi công dân hiện đang giữ một “chìa khóa” an ninh mạng của quốc gia, vì chủ quyền và lợi ích quốc gia, dân tộc, bởi vậy cần thiết phải kiên trì xây dựng mỗi công dân trở thành một chiến sĩ trên mặt trận bảo đảm an ninh mạng, khi tiếp xúc với tin tức trên MXH, mỗi người cần kiểm chứng thông tin qua những nguồn khác nhau, bảo đảm thông tin tiếp nhận là đúng sự thật.

Cuộc đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng là “cuộc chiến” không khói súng, tính chất khó khăn và phức tạp. Vì vậy, trong cuộc đấu tranh này cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và toàn diện. Phát huy vai trò nòng cốt, “chủ công” trong công tác phòng ngừa, đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, thời gian qua, Ban Chỉ đạo 94 tỉnh (nay là Ban Chỉ đạo 35) không ngừng củng cố, hoàn thiện tổ chức, nâng cao chất lượng công tác đến từng thành viên. Trong đó, đặc biệt chú trọng việc nâng cao chất lượng công tác dự báo tình hình, chủ động nắm tình hình, kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm trong thông tin truyền thông, các hoạt động tuyên truyền, phát tán các thông tin, quan điểm sai trái, thù địch, các thông tin xấu, độc hại của các thế lực thù địch. Đồng thời, xây dựng, huy động đội ngũ cộng tác viên có trình độ, khả năng phục vụ viết bài đấu tranh phản bác, đẩy mạnh tuyên truyền cho quần chúng nhân dân. Các cấp ủy, chính quyền, các ban, sở, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị đã kịp thời tuyên truyền, định hướng, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân. Qua đó, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị của tỉnh.

Đồng chí Quách Thị Tươi, Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy Thạch Thành, chia sẻ: Thời gian qua, huyện đã thành lập các nhóm chuyên gia, tổ cộng tác viên để thực hiện chia sẻ bài viết, comment đấu tranh, báo cáo sai phạm để ngăn chặn các trang thông tin xấu, độc. Trên các trang thuộc hệ thống chính trị như huyện đoàn, hội liên hiệp phụ nữ, MTTQ..., các trang cá nhân trên facebook của đảng viên, đoàn viên, hội viên trên địa bàn huyện thường xuyên đăng tải, chia sẻ bài viết thông tin từ các trang thông tin điện tử, các báo chính thống về quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; các bài viết, bài nói của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước về tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh; bài viết về truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc, gương người tốt, việc tốt... qua đó, đã góp phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tăng “sức đề kháng” để cư dân mạng chống lại tác động từ thông tin, quan điểm sai trái, xuyên tạc trên MXH.

Nhằm tăng cường giáo dục, bồi dưỡng, định hướng, nâng cao kỹ năng sử dụng MXH an toàn cho đoàn viên, thanh niên, năm 2018, Tỉnh đoàn đã chỉ đạo thành lập tổ cộng tác viên cấp tỉnh, nhóm chuyên gia là những cán bộ, đoàn viên tiêu biểu từ các cấp bộ đoàn; chỉ đạo các cơ sở đoàn thành lập trang facebook riêng và kết bạn với trang facebook của Tỉnh đoàn Thanh Hóa. Đồng chí Nguyễn Hữu Tuất, Phó Bí thư Tỉnh đoàn cho biết: Đến nay, 100% đơn vị đã thành lập được trang facebook cấp huyện, nhiều đơn vị đoàn xã đã xây dựng được trang facebook của đơn vị. Các tổ cộng tác viên, nhóm chuyên gia đã làm tốt công tác định hướng, tuyên truyền, tăng cường viết tin, bài, đăng ảnh hoạt động tuyên truyền về công tác đoàn và phong trào thanh, thiếu nhi của các đơn vị trên mạng facebook nhận diện, phân tích các thông tin sai sự thật, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội, bất mãn với chế độ để đấu tranh phản bác, tạo hiệu ứng lan tỏa đến đông đảo đoàn viên, thanh niên. Bên cạnh đó, các tổ cộng tác viên, nhóm chuyên gia đã chia sẻ, bình luận về những gương người tốt, việc tốt, góp phần nhân rộng, lan tỏa những hành động đẹp, những giá trị nhân văn trong cuộc sống hàng ngày, củng cố niềm tin của đoàn viên, thanh niên và các tầng lớp nhân dân vào Đảng, vào chế độ.

Mới đây, trong bài viết “Truyền thông xã hội đối với ổn định chính trị, xã hội ở Việt Nam” đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã xác định một số giải pháp liên quan đến truyền thông xã hội rất đáng lưu ý. Đó là phải xác định rõ, truyền thông xã hội là môi trường mở, độc đáo, đặc biệt quan trọng nằm bên cạnh dòng chảy thông tin của truyền thông truyền thống cần được khai thác tối đa mặt tích cực, cổ vũ những giá trị tiến bộ, định hướng và tiến hành đấu tranh với những nhận thức, tư tưởng, quan điểm sai trái... Do đó, phải chủ động đánh giá, dự báo chính xác tình hình; chú trọng giải quyết thấu đáo các vấn đề bức xúc của người dân; khắc phục hiệu quả những hạn chế, bất cập, không để hình thành “điểm nóng”, những xu hướng (trend) tiêu cực trên MXH. Các cơ quan chức năng cần cung cấp thông tin cho báo chí một cách đầy đủ, công khai, minh bạch, kịp thời, nhất là với các vấn đề quan trọng được người dân quan tâm, không để cho các thế lực thù địch lợi dụng, chiếm lĩnh truyền thông xã hội. Trên hết, truyền thông xã hội khác biệt vì nội dung do người dùng tạo ra và thông tin mang tính cá nhân hóa cao, do đó sự quản lý của Nhà nước là cần thiết nhưng quan trọng nhất vẫn là ý thức người dùng. Việc người dùng nâng cao sức “đề kháng”, trang bị hiểu biết về pháp luật, bộ lọc văn hóa tốt, ứng xử văn minh, lịch lãm trong tranh luận, phản biện, có năng lực về tin tức, đánh giá được độ tin cậy của thông tin trên truyền thông xã hội là rất quan trọng. Có như vậy, việc khai thác, sử dụng MXH mới hiệu quả, thiết thực và lành mạnh, người dùng mới có thể bảo vệ những giá trị của bản thân, của cộng đồng và dân tộc.